Соларните електрани би можеле да обезбедат живеалиште за бумбарите, покажуваат истражувањата.
Бумбарите се клучни за благосостојбата на екосистемите. Тие ги опрашуваат растенијата и посевите, одржувајќи ги здрави.
Сепак, многу популации во Европа се намалуваат поради климатските промени и губењето на живеалиштата.
Ново истражување, објавено во списанието Global Change Biology, испитува како соларните електрани би можеле да помогнат во зачувувањето на бумбарите во Обединетото Кралство.
Зошто бумбарите исчезнуваат?
Популациите на бумбари се намалуваат низ целиот свет.
Истражување објавено во 2023 година во списанието Nature предвидува дека помеѓу 38% и 76% од европските видови бумбари кои моментално се класифицирани како „најмалку загрижувачки“ ќе доживеат губење на соодветен опсег од најмалку 30% до 2061-2080 година. Според организацијата Фонд за зачувување на бумбарите (Bumblebee Conservation Trust), 2024 година беше најлошата година досега за бумбарите во Обединетото Кралство.
Ова е под влијание на неколку фактори: промени во користењето на земјиштето, интензивно земјоделство, инвазивни видови и заразни болести што влијаат на опрашувачите како што се бумбарите.
Климатските промени, исто така, играат значајна улога, бидејќи ги зголемуваат екстремните временски настани што можат да ги загрозат живеалиштата на пчелите и да ги нарушат нивните животни циклуси.
Скриеното живеалиште на сончевата енергија
Студијата, која се смета за прва што ја испитува улогата на соларните електрани во идното зачувување на биодиверзитетот, имаше за цел да утврди како функционираат бумбарите во околината на соларните електрани. Овие електрани би можеле да обезбедат можности за создавање живеалишта за дивиот свет, да придонесат за производство на енергија со ниска емисија на јаглерод и да ја обноват природата.
Истражувачите анализирале 1.042 оперативни соларни електрани во Велика Британија, создавајќи модел со висока резолуција за симулирање на динамиката на хранење и популација на бумбарите. Ова им овозможило да ја предвидат густината на популацијата на бумбарите во и околу соларните електрани, земајќи ги предвид различните идни сценарија, како што се промените во контекстот и конфигурацијата на живеалиштата.
„Моделот предвидува како пчелите ги користат овие предели врз основа на достапните извори на храна и местата за гнездење“, вели д-р Холи Блејдс, виш истражувач на Универзитетот „Ланкастер“ и главен автор на студијата.
„Овој дел од истражувањето беше особено иновативен, овој тип на моделирање ретко се спроведува со такво ниво на детали“, рече таа.
Моделирањето сугерира дека бројот на бумбари во соларните електрани би можел да се зголеми повеќе од двојно доколку со нив се управува во согласност со целите за зачувување на биодиверзитетот.
Дивите цвеќиња на овие локации би обезбедиле богат извор на храна, особено во споредба со тревните области.
„Засолниште“ за бумбари
Ефектите од зголемувањето на популацијата на пчели предизвикано од соларните фарми беа во голема мера ограничени на самите фарми. Во областите околу соларните фарми, промените во пејзажот имаа поголемо влијание врз густината на бумбарите, што укажува дека „една соларна фарма, гледана изолирано, во голема мера не е во можност да го компензира влијанието на очекуваните идни промени во користењето на земјиштето“, напишаа авторите.
Бидејќи многу земји градат соларни електрани, авторите нагласуваат дека треба да се размисли за „стратешко поставување“ на овие структури за поврзување на живеалиштата на бумбарите.
„Сончевите фарми можат да обезбедат засолниште за бумбарите сега и во иднина, и можат да играат улога во ублажување на загубата на живеалишта, доколку се добро управувани. Сепак, соларните фарми сами по себе нема да можат да ги поништат сите ефекти од идните промени во користењето на земјиштето врз бумбарите и другиот биодиверзитет“, заклучи научничката.
